'Maak verbetering integriteitscultuur overheid prioriteit'

Uit de jaarreportage, die door het Ministerie van Binnenlandse Zaken zelf wordt gepubliceerd, blijkt dat het aantal integriteitsincidenten bij de Rijksoverheid in 2024 is toegenomen. Directeur Lousewies van der Laan van Transparency International Nederland: “We willen toe naar een samenleving die vrij is van corruptie en eerste voorwaarde daarbij is dat de overheid haar zaakjes zelf op orde heeft. In plaats van verbetering zien we echter een stijging van incidenten zoals belangenverstrengeling, lekken of juist het achterhouden van informatie, misbruik van bedrijfsmiddelen en ongewenst gedrag. Die trend moet worden gekeerd, de overheid hoort het goede voorbeeld geven”.

Wettelijke termijn WOO-publicaties met voeten getreden

Ondanks een stijging in het aantal WOO-verzoeken, blijft de overheid ernstig achter in het naleven van de wettelijke termijn. Van der Laan: “De Wet Open Overheid is een van de belangrijkste instrumenten om de integriteit van de overheid zelf te waarborgen, maar de overheid houdt zich bij lange na niet aan de wettelijke termijnen voor inwilliging van verzoeken. Hier ligt een concrete kans voor het kabinet en met name Minister Uitermark om daadwerkelijk verbetering van de integriteitscultuur na te streven, door ambtenaren te verplichten de wettelijke termijnen van WOO-verzoeken nauwkeurig na te leven. Dit zou de controleerbaarheid en daarmee de integriteit van de overheid aanzienlijk versterken”.

Transparency dringt erop aan dat de overheid zich niet alleen transparanter opstelt, maar ook verantwoording aflegt en sancties invoert bij nalatigheid. Daarbij is het essentieel dat klokkenluiders goed worden beschermd en serieus worden genomen. Een integere overheid is van cruciaal belang voor het vertrouwen van burgers in democratische instituties. Daarom is het van het grootste belang dat integriteit niet alleen op papier wordt gewaarborgd, maar ook in de praktijk wordt nageleefd.