Door AI en robotisering zal in 2030 nog slechts een derde van alle werkzaamheden door menselijke arbeid worden uitgevoerd. Dat is een van de conclusies uit het Future of Jobs Report 2025, uitgevoerd door het World Economic Forum. UvA-hoogleraar Henk Volberda (Amsterdam Business School) is verantwoordelijk voor de Nederlandse dataverzameling voor het wereldwijde onderzoek.
Belangrijkste drijfveren transitie
'De arbeidsmarkt zal tussen 2025 en 2030 structureel veranderen', zegt Volberda. 'Maar liefst 60% van de werkgevers verwacht dat digitalisering hun bedrijfsvoering tegen 2030 ingrijpend zal veranderen.' Digitalisering zelf, maar ook kosten van levensonderhoud en de groene transitie zijn de belangrijkste drijfveren daarvoor. 'Dat zal ongeveer 22% van de huidige banen beïnvloeden.' Volgens Volberda staat daar weliswaar tegenover dat de bredere toegankelijkheid van digitale technologie ook banen zal creëren (19 miljoen), maar het zal ook banen verdringen (9 miljoen).
'Daarnaast zal AI en informatietechnologie naar verwachting 11 miljoen banen creëren, terwijl tegelijkertijd 9 miljoen banen verdwijnen.' Robotica en autonome systemen zullen de grootste netto-verdringer van banen zijn, met een netto daling van 5 miljoen banen.
Een derde alle werkzaamheden nog menselijk
Bedrijven verwachten door toepassing van AI en robotica in de aankomende vijf jaar de automatiseringsgraad aanzienlijk te verhogen. Volgens Volberda wordt in 2030 nog slechts een derde van alle werkzaamheden door menselijke arbeid uitgevoerd: 'een derde van de menselijke arbeid zal worden overgenomen door technologie en een derde zal worden uitgevoerd in samenwerking met technologie.'
22% huidige banen verandert van vorm door AI
Technologie-gerelateerde functies zijn in percentage de snelst groeiende functies, met specialisten in big data, FinTech-ingenieurs, AI- en machine learning-experts, en software- en applicatieontwikkelaars in de voorhoede. 'Daarnaast behoren functies in de groene- en energietransitie zoals 'specialisten in autonome en elektrische voertuigen, milieutechnici en ingenieurs in hernieuwbare energie, tot de snelst groeiende beroepen.' Administratieve en secretariële functies daarentegen, zoals kassiers, loketmedewerkers, administratieve assistenten en directiesecretaresses, zullen naar verwachting de grootste daling laten zien.
11% verliest baan
Volgens het onderzoek zal 39% van de huidige vaardigheden van werknemers tussen 2025 en 2030 verouderd zijn. 'Dit percentage ligt overigens lager dan in eerdere edities van het rapport', zegt Volberda. 'In 2023 bedroeg het nog 44%, en tijdens het hoogtepunt van de pandemie in 2020 zelfs 57%'. Her- en bijscholing zijn cruciaal in een verder herstel: 11% van het personeelsbestand zal niet de benodigde training ontvangen en hun baan verliezen.
Tekort aan talent
In Nederland is het tekort aan talent een van de grootste uitdagingen voor de periode 2025-2030. Maar liefst 56% van de Nederlandse bedrijven, verwacht moeite te hebben met het vinden van geschikt personeel, terwijl slechts 15% optimistisch is over een verbetering in de beschikbaarheid van talent. 'Maar liefst 86% van de bedrijven in Nederland zetten in op een versnelling van de automatisering van processen en taken – een strategie die vaker wordt toegepast dan bij hun mondiale concurrenten.'
Welzijns- en diversiteitsinitiatieven steeds belangrijker
Welzijn van werknemers wordt een belangrijk aandachtspunt bij het aantrekken van talent. 64% van de werkgevers noemt het ondersteunen van gezondheid en welzijn als een kernstrategie. Het aandeel werkgevers dat DEI-initiatieven toepast, is gestegen van 67% in 2023 naar 83% nu. Bedrijven erkennen volgens Volberda 'steeds vaker dat diversiteit de beschikbaarheid van talent kan vergroten: 47% ziet dit nu als een mogelijkheid, tegenover slechts 10% twee jaar geleden.'
Ruim de helft (52%) van de werkgevers verwacht een groter deel van hun inkomsten te besteden aan lonen. Volberda concludeert: 'Loonstrategieën richten zich vooral op het afstemmen van lonen op productiviteit en prestaties en het behouden van talent.'
Download hier de uitgebreide samenvatting met duiding
