Verzekeraars waarschuwen voor te zware anti-witwasregels

De EBA werkt aan technische standaarden voor de beoordeling van witwas- en terrorismefinancieringsrisico’s (AML/CFT) binnen de financiële sector. Voor banken en andere instellingen ligt de lat hoog – en dat is op zich logisch, vinden verzekeraars. Maar de sector vreest dat de regels doorschieten als er onvoldoende rekening wordt gehouden met de specifieke aard van verzekeringsproducten.

“Geen overregulering bij laag risico”

Pensioenproducten, risicopolissen zonder beleggingscomponent en langlopende levensverzekeringen kennen doorgaans een laag witwasrisico. Toch dreigen deze producten onder hetzelfde regime te vallen als meer risicovolle financiële diensten. “Het is niet proportioneel om voor deze producten dezelfde eisen te stellen als voor transactierijke bankproducten,” stelt Insurance Europe. De sector pleit dan ook voor vereenvoudigde due diligence (SDD)-maatregelen, zoals minder frequent klantonderzoek en een focus op gebeurtenis gestuurde updates in plaats van vaste termijnen.

Ook de verzameldrift rond klantgegevens stuit op kritiek. De voorgestelde verplichting om bijvoorbeeld de geboorteplaats of meerdere nationaliteiten van klanten vast te leggen, wordt als omslachtig en weinig relevant gezien. “In veel gevallen staan deze gegevens niet op officiële documenten, terwijl ze amper iets zeggen over witwasrisico’s,” aldus de sector.

Nederlandse steun voor slimmere aanpak

Het Nederlandse Verbond van Verzekeraars steunt de oproep tot een praktische benadering, maar benadrukt ook dat betere datatoegang soms juist kan helpen. Ze pleiten bijvoorbeeld voor het standaard delen van de geboortedag van uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) via het UBO-register. Voor levensverzekeraars is die geboortedag verplicht om vast te leggen, en schadeverzekeraars kunnen hiermee beter controleren of iemand op een sanctielijst staat.

IT-systemen niet van vandaag op morgen aangepast

Verzekeraars vrezen vooral dat de implementatie te snel moet. Pas in juli 2026 wordt duidelijk welke gegevens precies moeten worden verzameld, terwijl toezichthouders uiterlijk negen maanden later al een beoordeling moeten uitvoeren. “Zonder overgangstermijn is dat onhaalbaar,” aldus Insurance Europe. De sector vraagt om ruimte om systemen, processen en budgetten hierop aan te passen – zeker omdat bestaande IT-architecturen vaak niet zijn ingericht op het centraal verzamelen van groepsinformatie.

Verzekeren is geen bankieren

Verzekeraars benadrukken dat hun bedrijfsmodel wezenlijk verschilt van dat van banken. Er is meestal sprake van langlopende contracten, geen dynamisch betalingsverkeer of complexe financiële constructies. De aard van de klantrelatie is doorgaans helder en stabiel, en veel informatie ligt al jarenlang vast. Daarom vindt de sector het ook onnodig dat alle risicoprofielen jaarlijks moeten worden herzien. Een herzieningsfrequentie van drie jaar is volgens hen realistischer, tenzij zich risicogerichte incidenten voordoen.

Regels moeten bescherming niet belemmeren

De sector sluit zich aan bij het doel van de Europese plannen: witwassen en terrorismefinanciering voorkomen. Maar ze waarschuwt dat onnodige lasten, hoge kosten en onwerkbare eisen juist het tegenovergestelde kunnen bereiken – namelijk minder toegang tot verzekeringen voor klanten, vooral bij eenvoudige producten. “Regels moeten effectief zijn, maar ook uitvoerbaar en in verhouding tot het risico,” aldus de gezamenlijke oproep van de Europese en nationale verzekeringsorganisaties.

De nieuwe regels gaan op 10 juli 2027 van kracht. Levensverzekeraars moeten dan hun beleid, procedures en IT-systemen op orde hebben. Voor schadeverzekeraars gelden de regels niet rechtstreeks, maar als ze deel uitmaken van een groep met levensverzekeraars, moeten ze mogelijk toch meedoen aan groepsbrede beoordelingen.