De Europese Commissie staat op het punt een ingrijpende herziening van de EU-duurzaamheidsregels aan te kondigen in het aanstaande Omnibus-voorstel, dat op 26 februari wordt verwacht. Het gelekte concept wijst op substantiële aanpassingen van drie belangrijke wetgevingspijlers die bedrijven raken: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de EU Taxonomie. Deze wijzigingen zijn een weerspiegeling van de pogingen van de Commissie om administratieve lasten te verminderen en de Europese economie te stimuleren, wat de regelgevingsdruk op bedrijven, met name kleinere, zou kunnen verlichten.
Belangrijke Wijzigingen in Duurzaamheidsrapportage en Due Diligence Regels
Volgens de voorgestelde aanpassingen zal de reikwijdte van de CSRD aanzienlijk worden beperkt. Op dit moment verplicht de richtlijn bedrijven met slechts 50 medewerkers en €8 miljoen omzet om te rapporteren over hun duurzaamheidimpact. De nieuwe regels zullen echter alleen van toepassing zijn op grote bedrijven met meer dan 1.000 medewerkers en €450 miljoen omzet. Dit betekent dat veel bedrijven die zich hadden voorbereid op de strenge rapportage-eisen, hiervan vrijgesteld zullen worden.
Daarnaast wordt de implementatietermijn van de CSRD met een jaar uitgesteld. De voorgestelde hervormingen zullen ook de verplichtingen voor bedrijven om milieu- en mensenrechtenschendingen in hun wereldwijde toeleveringsketens te monitoren, aanzienlijk verminderen, door de due diligence-verplichtingen te beperken tot directe leveranciers. Dit is een belangrijke verschuiving ten opzichte van de huidige regels, die bedrijven verplichten risico’s in hun gehele toeleveringsketen te beoordelen. De frequentie van de monitoring van leveranciers zou ook verlaagd worden van jaarlijks naar eens in de vijf jaar.
Een van de meest omstreden veranderingen is het voorstel om de dubbele materialiteitsvereiste af te schaffen, die bedrijven verplicht om niet alleen de financiële risico’s van klimaatverandering te rapporteren, maar ook hun milieu- en maatschappelijke impact. Hoewel dit niet expliciet in het definitieve ontwerp wordt genoemd, zou deze hervorming de reikwijdte van de duurzaamheidsrapportage drastisch kunnen verminderen.
Verminderde Verantwoordelijkheid en Aansprakelijkheid
De herziene due diligence-regels onder de CSDDD zouden de verplichtingen voor bedrijven op verschillende manieren versoepelen. Bedrijven zouden bijvoorbeeld niet langer verplicht zijn om relaties te beëindigen met leveranciers die niet voldoen aan milieu- en mensenrechtennormen. Bovendien stelt de Commissie voor om het EU-brede aansprakelijkheidsregime af te schaffen, waardoor de verantwoordelijkheid voor overtredingen naar nationale wetgeving wordt verschoven en zo de rechtsrisico's voor bedrijven worden verlaagd.
Het concept beperkt ook de definitie van "stakeholders", wat het aantal gemeenschappen en individuen dat bedrijven in hun due diligence-procedures moeten meenemen, zou verminderen. Deze veranderingen zouden de last voor bedrijven, vooral kleinere, aanzienlijk verlichten, aangezien zij vaak niet in staat zijn om complexe duurzaamheidsaudits te beheren.
Impact op de EU-Economie en Bedrijven
De doelstelling van de Commissie om bureaucratie te verminderen maakt deel uit van een bredere strategie om de EU-economie, die de laatste jaren worstelt, te stimuleren. Deze voorgestelde wijzigingen hebben echter al kritiek uitgelokt van groene en centrum-linkse groepen, die beweren dat ze de inspanningen om klimaatverandering, mensenrechtenschendingen en bedrijfsuitbuiting aan te pakken, ondermijnen.
Hoewel de wijzigingen naar verwachting binnenkort worden bevestigd, moeten ze zowel door het Europees Parlement als door de EU-lidstaten goedgekeurd worden voordat ze wet worden. Als deze hervormingen van kracht worden, kunnen veel bedrijven die al aanzienlijke investeringen in naleving hebben gedaan, hun verplichtingen zien vervallen, wat een belangrijke verschuiving betekent in de benadering van de EU ten aanzien van bedrijfsduurzaamheid.
